Το Ανθρωποπούλι (Tyto alba) είναι ένα από τα 5 είδη κουκουβάγιας που μπορεί να δει κάποιος στην Κύπρο. Είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα πουλιά στον κόσμο, καθώς μπορούμε να το βρούμε σε όλες τις ηπείρους, εκτός από την Ανταρκτική. Αυτός ο μόνιμος κάτοικος του νησιού μας δραστηριοποιείται κυρίως το βράδυ, καθώς είναι νυχτόβιο αρπακτικό.
Αν και κοινό είδος, κάποια χαρακτηριστικά του το κάνουν πραγματικά να ξεχωρίζει!
1.Εκτελεί σιωπηλή πτήση
Το πέταγμα του Ανθρωποπουλιού είναι σχεδόν αθόρυβο. Η δομή των φτερών του είναι τέτοια που μειώνει τον θόρυβο και καθιστά το Ανθρωποπούλι έναν από τους πιο αθόρυβους κυνηγούς της φύσης!
2.Έχει οξείες αισθήσεις
Τα Ανθρωποπούλια έχουν απίστευτη ακοή και οξεία όραση στο σκοτάδι. Μπορούν μάλιστα να αντιληφθούν την παραμικρή κίνηση ακόμα και σε μεγάλη απόσταση. Παράλληλα, η εξαιρετικά ανεπτυγμένη τους ακοή, τους επιτρέπει να εντοπίζουν την ακριβή θέση της λείας τους ακόμη και στο απόλυτο σκοτάδι.
Αν και υπάρχει η αντίληψη ότι δεν βλέπουν καλά τη μέρα, η αλήθεια είναι ότι η όρασή τους είναι εξίσου καλή και την ημέρα. Επιλέγουν όμως να είναι πιο ενεργά το βράδυ, καθώς τα περισσότερα θηράματά τους κυκλοφορούν τη νύκτα. Επιπλέον, το σκοτάδι τους προσφέρει πρόσθετη κάλυψη και ησυχία, κάνοντας το κυνήγι πιο αποτελεσματικό.
3.Έχει καρδιόσχημο πρόσωπο
Το καρδιόσχημο του πρόσωπο κάνει το Ανθρωποπούλι ίσως το πιο όμορφο είδος κουκουβάγιας. Πέραν όμως από την ομορφιά, το σχήμα του προσώπου του έχει και πρακτική χρησιμότητα. Λειτουργεί ως δορυφορικό πιάτο, κατευθύνοντας τους ήχους στα αυτιά του πουλιού!
4.Είναι σύμμαχος των αγροτών
Ως ένας από τους καλύτερους συμμάχους των αγροτών, η διατροφή του αποτελείται κατά 96% από μικρά θηλαστικά, κυρίως τρωκτικά. Με αυτό τον τρόπο βοηθά στον βιολογικό έλεγχο του πληθυσμού των τρωκτικών. Μάλιστα, ένα ζευγάρι Ανθρωποπουλιών μπορεί να τραφεί μέχρι και με μερικές χιλιάδες τρωκτικά κατά τη διάρκεια ενός έτους!
Η αναπαραγωγική επιτυχία των Ανθρωποπουλιών φαίνεται να είναι καλύτερη τις χρονιές που έχουμε καλούς χειμώνες και οι αριθμοί των τρωκτικών είναι αυξημένοι, ενώ μειώνεται καθώς μειώνονται και τα τρωκτικά.
5.Πέφτει θύμα ποντικοφαρμάκων
Αν και η ενδεδειγμένη χρήση τρωκτικοκτόνων είναι κοντά σε κατοικημένες περιοχές ή και υποστατικά για σκοπούς προστασίας της ανθρώπινης υγείας, τρωκτικοκτόνα τοποθετούνται και στην ύπαιθρο για την προστασία των γεωργικών καλλιεργειών από ζημιές από τρωκτικά. Μια ολέθρια συνέπεια αυτής της πρακτικής είναι η δευτερογενής δηλητηρίαση, η οποία συμβαίνει όταν ένα πουλί – συνήθως αρπαχτικό – θηρεύσει τρωκτικά που έχουν καταναλώσει τρωκτικοκτόνο. Πρόκειται για μια σοβαρή απειλή για τα αρπακτικά πουλιά που τρέφονται με τρωκτικά, αφού το δηλητήριο αυτό συσσωρεύεται στο σώμα του πουλιού, πολύ συχνά σε θανάσιμα επίπεδα.
Στο πλαίσιο του έργου «Πανδώτειρα», η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας σε συνεργασία με το BirdLife Cyprus, υλοποιούν δράσεις για την προστασία των πουλιών μέσα από τις οποίες συλλέγονται στοιχεία για το εύρος και τη σοβαρότητα της δευτερογενούς δηλητηρίασης των αρπαχτικών από χημικά όπως τα ποντικοφάρμακα. Συγκεκριμένα από το 2020 μέχρι και σήμερα (2025) περισυνέλλεξαν μεγάλο αριθμό (118) από νεκρά αρπακτικά από όλη την Κύπρο, στη πλειοψηφία τους Ανθρωποπούλια (44) και Αρκόθουποι (20). Το σημαντικό αυτό δείγμα εξετάστηκε από εξειδικευμένο εργαστήριο του Γενικού Χημείου του κράτους.
Τα αποτελέσματα κατέδειξαν ότι πάνω από 87% των δειγμάτων ήταν θετικά σε κάποια ουσία τρωκτικοκτόνου, ενώ αρκετά δείγματα ήταν θετικά σε περισσότερη από μια ουσία. Τα πουλιά στα οποία έχουν βρεθεί υπολείμματα ήταν κυρίως Ανθρωποπούλια, τα οποία λόγω της δίαιτας τους (96% της οποίας είναι τρωκτικά βάση ερευνών που έχουν γίνει στην Κύπρο) είναι πιο εύκολο να συσσωρεύσουν αυτές τις δηλητηριώδεις ουσίες στον οργανισμό τους. Ψηλά ποσοστά ανιχνεύθηκαν και σε άλλα είδη αρπαχτικών που σημαντικό ποσοστό της δίαιτας τους αποτελείται επίσης από τρωκτικά, όπως πχ. το Διπλογέρακο (63% της δίαιτας του είναι τρωκτικά βάση ερευνών που έχει γίνει στην Κύπρο).
Βάση των αποτελεσμάτων θα εξεταστούν ποια τρωκτικοκτόνα είναι τα πιο τοξικά στα άγρια πουλιά και θα γίνουν εισηγήσεις ως προς την απαγόρευση, μείωση χρήσης τους, ή και όρων εφαρμογής/χρήσης τους.
Μάθε περισσότερα για το έργο «Πανδώτειρα» εδώ.
Συγγραφή: Διαχειριστική ομάδα έργου “Πανδώτειρα”
Συμβολή: Ανταία Χρίστου (BirdLife Cyprus), Δρ. Νικόλαος Κασίνης (Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας), Χάρης Χατζηστυλλής (Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας)
