Οι χελώνες του γλυκού νερού έχουν διάφορα σχήματα, χρώματα και μεγέθη ανάλογα με το είδος τους. Καθώς είναι προϊστορικά ζώα, έχουν προσαρμοστεί και έχουν μάθει να ζουν σε μια μεγάλη ποικιλία οικοτόπων, με αποτέλεσμα να έχουν μεγάλες διαφορές στην εμφάνιση από είδος σε είδος.
Δες πιο κάτω ακόμη 5 εντυπωσιακά στοιχεία που ίσως δεν ήξερες για τις χελώνες του γλυκού νερού.
1. Τους αρέσει η ηλιοθεραπεία
Καθώς ανήκουν στην κατηγορία των ερπετών, οι χελώνες του γλυκού νερού είναι ψυχρόαιμα ζώα και δεν μπορούν να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους. Γι’ αυτό θα τις δεις πολλές φορές να κάνουν ηλιοθεραπεία για να ζεσταθούν, να κάνουν βουτιές στο νερό για να δροσιστούν ή να χώνονται στη λάσπη για λίγη επιπλέον δροσούλα.
2. Προσοχή! Απειλείται!
Οι χελώνες θεωρούνται τα πιο απειλούμενα είδη του πλανήτη! Το να βοηθήσουμε να σωθεί έστω και ένα άτομο μπορεί να κάνει τη διαφορά, καθώς οι χελώνες ζούνε πολλά χρόνια και αργούν να φτάσουν σε ηλικία κατάλληλη για αναπαραγωγή. Οι πλείστες χελώνες του γλυκού νερού ζουν περισσότερο από 40 χρόνια, αναλόγως του είδους.
3. Θα φάνε ότι τους δώσεις, ακόμη κι αν είναι βαρυστόμαχο…
Οι χελώνες του γλυκού νερού είναι παμφάγο είδος και θα φάνε ότι τους δώσεις. Αυτό όμως δεν είναι απαραίτητα καλό για την υγεία τους… Θα φάνε σίγουρα με κέφι το ψωμί που θα τους δώσεις. Καθώς όμως ο οργανισμός τους δεν διαθέτει το ένζυμο που χρειάζεται για να χωνέψουν το ψωμί, αυτή τους η λαιμαργία κάνει κακό στην υγεία τους.
4. Η νεροχελώνα της Κύπρου
Η Mauremys rivulata, γνωστή και ως Γραμμωτή νεροχελώνα, είναι η μόνη χελώνα του γλυκού νερού που ανήκει στο φυσικό περιβάλλον της Κύπρου. Είναι μεσαίου μεγέθους χελώνα με μήκος περίπου 25 cm. Έχει χρώμα σκούρο πράσινο προς μαύρο με ανοιχτόχρωμες γραμμές στο λαιμό και τα άκρα. Από αυτές τις γραμμές πήρε και το όνομά της.
Ζει σε ποτάμια, λίμνες και ρυάκια με συνεχή παρουσία νερού και άφθονη βλάστηση στις όχθες. Είναι παμφάγο είδος και τρέφεται κυρίως με υδρόβια φυτά, άλγη, έντομα, υδρόβια σαλιγκάρια, γυρίνους αλλά και μικρά ψάρια. Οι περιοχές όπου ζει στην Κύπρο είναι ελάχιστες και το είδος κινδυνεύει με εξαφάνιση από το νησί μας. Κύριοι λόγοι της κατάστασης αυτής είναι η αποξήρανση των βιοτόπων της και ο ανταγωνισμός με την Αμερικάνικη νεροχελώνα Trachemys scripta, η οποία είναι ένα Χωροκατακτητικό Ξένο Είδος και δεν ανήκει στο φυσικό περιβάλλον της Κύπρου.
Εκτός από την Κύπρο, η Γραμμωτή νεροχελώνα ζει επίσης στη Βαλκανική χερσόνησο, την Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή.
5. Το κατοικίδιο των παιδικών μας χρόνων
H Αμερικάνικη χελώνα του γλυκού νερού (Trachemys scripta) είναι ιθαγενές είδος στην Αμερική. Εισάχθηκε στην Κύπρο ως κατοικίδιο τη δεκαετία του ’80 και έγινε γρήγορα ιδιαίτερα δημοφιλής. Κάποια από αυτά τα κατοικίδια απελευθερώνονται έκτοτε από τους ιδιοκτήτες τους σε λίμνες και ποτάμια.
Σήμερα, η Αμερικάνικη νεροχελώνα έχει πλέον εγκατασταθεί στη φύση της Κύπρου και δυστυχώς ανταγωνίζεται σε τροφή τη Γραμμωτή νεροχελώνα (Mauremys rivulata), που είναι ιθαγενές είδος του νησιού μας. Αυτός ο ανταγωνισμός θα μπορούσε να οδηγήσει τη Γραμμωτή νεροχελώνα σε εξαφάνιση. Για τον λόγο αυτό θεωρείται Χωροκατακτητικό Ξένο Είδος.
Σε περίπτωση που έχεις Αμερικάνικη νεροχελώνα ως κατοικίδιο, αλλά δεν επιθυμείς να την κρατήσεις, επικοινώνησε με το Τμήμα Περιβάλλοντος στο atokalaki@environment.moa.gov.cy
Πώς το έργο Πανδώτειρα προστατεύει τη Γραμμωτή νεροχελώνα
Το έργο Πανδώτειρα θα χαρτογραφήσει τις περιοχές στις οποίες ζει η Γραμμωτή νεροχελώνα (Mauremys rivulata) εντός των περιοχών του δικτύου Natura 2000 και θα καταγράψει τις απειλές και τις πιέσεις που αντιμετωπίζει το είδος. Επίσης, στο πλαίσιο του έργου θα ετοιμαστεί Σχέδιο Δράσης για τη διαχείριση και προστασία του είδος. Επιπλέον, η ομάδα μας θα καταρτίσει Σχέδιο Δράσης για τη σωστή διαχείριση της Αμερικάνικης νεροχελώνας, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως Χωροκατακτητικό Ξένο Είδος από την ΕΕ. Τα Σχέδια Δράσης για τα δύο αυτά είδη νεροχελώνας θα ετοιμαστούν με επικεφαλής τον εταίρο του έργου μας I.A.C.O. Environmental & Water Consultants Limited.
Μάθε περισσότερα για το έργο Πανδώτειρα εδώ.
Συγγραφή και επιμέλεια: Διαχειριστική Ομάδα Έργου “Πανδώτειρα”
Συμβολή: Ζωή Μακρίδου (Terra Cypria)
Φωτογραφία τίτλου: Μάρκος Χαραλαμπίδης (BirdLife Cyprus)